De voorbije 25 jaar heeft het Kinderrechtencommissariaat een unieke positie ingenomen als spreekbuis voor kinderen en jongeren in Vlaanderen. Het Kinderrechtencommissariaat wordt internationaal erkend en geldt als voorbeeld voor veel andere landen en regio’s.
Het Vlaams Parlement richtte bij decreet van 15 juli 1997 het Kinderrechtencommissariaat op als onafhankelijke instantie die de rechten, de noden en de belangen van minderjarigen vertolkt bij het Vlaams Parlement. Het Kinderrechtencommissariaat is ontstaan in de nasleep van de Witte Mars, die eind oktober 1996 plaatsvond. Er was toen nood aan een klachtenlijn voor minderjarigen.
Vanaf het begin was het Kinderrechtencommissariaat een onafhankelijke instelling, ingebed in het Vlaams Parlement, die toezicht hield op de naleving en de toepassing van de kinderrechten in Vlaanderen. Dat doet het Kinderrechtencommissariaat nog steeds door te luisteren naar kinderen, jongeren, ouders en professionals. Het onderzoekt onafhankelijk hun klachten over mogelijke schendingen van kinderrechten. Het bemiddelt en geeft individueel advies.
Daarnaast informeert, signaleert en adviseert het Kinderrechtencommissariaat het Vlaams Parlement, de Vlaamse Regering en de administraties bij wetgevende initiatieven.
Kortom: het Kinderrechtencommissariaat laat de stem van kinderen en jongeren maximaal weerklinken. Want kinderen mogen dan geen stemrecht hebben, het zijn wel volwaardige burgers, met eigen, specifieke rechten.
Met het decreet van 3 februari 2017 kreeg het Kinderrechtencommissariaat er een extra opdracht bij. De Commissie van Toezicht voor Jeugdinstellingen werd opgericht. Deze kijkt toe op de instellingen of voorzieningen waar jongeren tijdelijk van hun vrijheid worden ontnomen. Want ook deze jongeren in een kwetsbare situatie, hebben het recht om gehoord te worden.
Het Kinderrechtencommissariaat rapporteert jaarlijks over al zijn werkzaamheden in een verslag aan het Vlaams Parlement en het geeft hierbij meer toelichting in de verschillende commissies. Daarnaast organiseerde het Kinderrechtencommissariaat op 19 november 2021 voor de eerste keer een Kinderrechtendag die zowel door de deelnemende scholieren als de parlementsleden positief geëvalueerd werd en dus zeker een vervolg krijgt.
Deze verbinding én wisselwerking tussen het Kinderrechtencommissariaat en het Vlaams Parlement is noodzakelijk om de kinderrechten te vrijwaren, zowel thuis, op school als in de samenleving, waarbij we vooral oog moeten hebben voor de meest kwetsbare kinderen en jongeren.
